09.03.2023 o godz. 13.00 odbyło się drugie spotkanie konsultacyjne (w formie online) z przedstawicielami branży usług społecznych z obszaru działania LGD, w ramach przygotowań do opracowania Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2021-2027.
Osoby obecne na spotkaniu:
- Anna Stasiak – Ośrodek Pomocy Społecznej w Wicku
- Elwira Domaros- Ośrodek Pomocy Społecznej w Cewicach i Klub Seniora w Cewicach
- Ewa Tederko – Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Wejherowo
- Tomasz Zglenicki - Fundacja Tleniak
- Justyna Nowak – Centrum Medycyny i Psychologii w Wicku
- Anna Kubica- komisja Rady Gminy Cewice ds. polityki społecznej
Spotkanie prowadziły: Emilia Waśkowska – Specjalista ds. naboru wniosków i administracji oraz Justyna Wiszniewska – Specjalista ds. promocji i rozwoju, pracownicy Stowarzyszenia "Bursztynowy Pasaż". Podczas spotkania zostały poruszone m.in. następujące tematy:
- omówienie formy dofinansowania i zakresu wsparcia usług społecznych na obszarze LGD (granty oraz projekty realizowane w partnerstwie),
- określenie rodzaju oraz ilości usług skierowanych do powyższych grup mieszkańców, które mogłyby zostać objęte dofinansowaniem, w tym ustalenie wielkości wskaźników do osiągnięcia w wyniku realizacji projektów,
- ustalenie form komunikacji w zakresie konsultowania dokumentów związanych z grantami czy konkursami dotyczącymi polityki społecznej (m.in. regulamin, kryteria wyboru), a także sposobu informowania potencjalnych grantobiorców i beneficjentów końcowych o projektach do nich kierowanych,
- przeprowadzenie rozeznania wśród organizacji pozarządowych działających na obszarze LGD, które funkcjonują w przestrzeni świadczenia usług społecznych.
Na początku spotkania zaprezentowane zostały grupy mieszkańców najbardziej potrzebujących wsparcia w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2023-2027, które zostały wskazane na I spotkaniu dot. usług społecznych w sierpniu 2022 r., czyli:
- seniorzy aktywni,
- seniorzy wymagający opieki w codziennym funkcjonowaniu oraz ich opiekunowie i rodziny,
- osoby z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunowie i rodziny,
- dzieci i młodzież z rodzin dysfunkcyjnych.
Następnie omówiono formy dofinansowania (czyli granty oraz projekty realizowane w partnerstwie) i zakresu wsparcia usług społecznych na obszarze LGD, wstępnie określone na potrzeby opracowania LSR 2021-2027. Zebrani potwierdzili bardzo dużą potrzebę realizacji projektów skierowanych do ww. grup odbiorców na obszarze powiatu wejherowskiego, gdyż środki PCPR Wejherowo przeznaczone na ten cel szybko się kończą. Poparli również realizację projektów wspierających deinstytucjonalizację usług społecznych, skupiających się na zaspokojeniu potrzeb osób chorych, starszych i niepełnosprawnych w miejscu ich zamieszkania, podając argument, iż obecnie ceny pobytu tych osób w Domach Pomocy Społecznej zarówno państwowych, jak i prywatnych są bardzo wysokie, i w konsekwencji mieszkańców nie stać na pokrycie tak wysokich kosztów.
Kolejnym poruszonym tematem była konieczność zapewnienia 50% wkładu własnego przy aplikowaniu o środki na podjęcie działalności gospodarczej. Uczestnicy spotkania nie posiadali wiedzy, czy będzie to stanowiło problem dla osób młodych chcących aplikować w naborze. Również na pytanie, czy lokalne NGO będą w stanie udźwignąć finansowo realizację projektu w wysokości minimalnej wartości 60 tys. zł (nawet w partnerstwie), uczestnicy nie potrafili odpowiedzieć. Prosili o skierowanie tego pytania do gmin członkowskich, gdyż ich pracownicy współpracują z NGO i znają ich możliwości. Do tej pory gminy dość chętnie pomagały NGO, jednak główną formą pomocy było nieodpłatne udostępnienie pomieszczeń gminnych pod działalność stowarzyszeń. Udzielanie przez gminy pożyczek na poczet wyłożenia środków przez NGO na realizację projektów zewnętrznych nie jest formą współpracy stosowaną chętnie przez gminy.
Następnie omówiono formy wsparcia przeznaczone na budowę infrastruktury społecznej na obszarze LGD. Uczestnicy potwierdzili, że budowa dziennych domów pomocy społecznej jest bardzo ważna i potrzebna w dobie starzejącego się społeczeństwa i jest to z pewnością pomysł przyszłościowy. Jednak PCPR Wejherowo nie dysponuje informacjami, jakie jest zapotrzebowanie na tego rodzaju pomoc w poszczególnych gminach powiatu. Specyficzną gminą jest z pewnością gm. Wejherowo, która ze względu na lokalizację bardzo szybko się rozrasta i również osób starszych szybko w niej przybywa. Stąd potrzeba zbudowania oferty wspierającej osoby chore, starsze i niepełnosprawne oraz ich opiekunów i rodziny.
Na pytanie, czy już działające Warsztaty Terapii Zajęciowej na obszarze LGD zaspokajają zapotrzebowanie rynku, uczestnicy odpowiedzieli, że wg ich wiedzy WTZ w Lubiatowie (gm. Choczewo) cały czas ma wolne miejsca i prowadzi nabór w trybie ciągłym.
Kolejno zaprezentowana została definicja innowacyjności, sporządzona przez stowarzyszenie na potrzebę LSR 2023-2027 w zakresie usług społecznych: Przez innowacyjność rozumie się zmianę mającą na celu wdrożenie nowego na obszarze objętym LSR lub znacząco udoskonalonego produktu, usługi, procesu, organizacji lub nowego sposobu wykorzystania lub zmobilizowania istniejących lokalnych zasobów przyrodniczych, historycznych, kulturowych czy społecznych (kontekst lokalny).
Uczestnicy potwierdzili, że powyższa definicja jest zrozumiała, wyczerpująca i obejmuje szeroki zakres wsparcia. Natomiast zebrani rekomendują, aby innowacyjność mierzyć elastycznym podejściu np. można przyznawać więcej punktów za wdrożenie innowacyjności na całym obszarze LGD, a mniej punktów w odniesieniu do gminy.
Pytanie: Jakie potrzeby mają dzieci i młodzież z rodzin dysfunkcyjnych i jak wycenić świadczone dla nich usługi?
Uczestnicy odpowiedzieli, że głównym problemem w budowaniu oferty do tych osób jest bierność rodziców w kwestii zaspokajania potrzeby uczestnictwa ich dzieci w zajęciach pozalekcyjnych. Doświadczenie wskazuje, ze większym zainteresowaniem cieszą się zajęcia sportowe i rekreacyjne, natomiast na udział w korepetycjach praktycznie nie ma chętnych. Dużym problemem jest również rotacyjność uczestników projektu, gdyż po kilku zajęciach młodzież się zniechęca, a rodzice nie pilnują swoich pociech i nie zachęcają ich do kontynuowania zajęć. Dlatego lepiej jest pisać projekty nieograniczające się jedynie do dzieci i młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych, a skierowane np. do wszystkich osób z danej grupy wiekowe zamieszkującej obszar (mamy wtedy większe szanse na realizację projektu). Trzeba też optymalnie dostosować czas i miejsce realizacji zajęć. Najlepiej aby zajęcia realizowane były w szkole lub bardzo blisko niej oraz bezpośrednio przed lub po zajęciach szkolnych. Problemem jest również udział rodziców w dowożeniu dzieci na zajęcia.
Pytanie: Czy można w ramach 1 grantu zrealizować zarówno zajęcia pozalekcyjne dla dzieci jak i wyjazd na turnusy lecznicze i rehabilitacyjne?
Doświadczenie uczestników spotkania potwierdza, że jest to możliwe.
Pytanie: Czy stawka godzinowa brutto w wysokości 45 zł za opiekę wytchnieniową i specjalistyczną dla seniorów jest wystarczająca (w dzisiejszych realiach rynkowych)?
Koszt realizacji usług specjalistycznych (m.in. w Łebie) wynosi 32 i 34 zł brutto / godz. W cenę wliczone są koszty dojazdu, ale osoba świadcząca powyższe usługi nie wyjeżdża poza obszar jednej gminy. Kwoty te są również zróżnicowane w zależności od rodzaju i stopnia niepełnosprawności seniora.
Pytanie: Czy oprócz pomocy opiekuńczej i rehabilitacyjnej seniorom jest potrzeba dofinansowania świadczenia innych usług? Jakie są codzienne potrzeby seniorów?
Uczestnicy zgodnie stwierdzili, że gama pomocy jest bardzo szeroka i dotyczy nie tylko samych usług związanych z chorobą czy niepełnosprawnością, ale również osamotnieniem. Seniorzy proszą o pomoc w wyjściu na spacer, wspólne spędzenie czasu, rozmowę, robienie zakupów, pranie, sprzątanie, gotowanie, czesanie i inne zabiegi pielęgnacyjne, zmiana pościeli, drobne naprawy i wiele innych usług, których samodzielna realizacja sprawia seniorom kłopot. Często seniorzy proszę o wspólne wykonanie danych czynności, potrzebują tylko trochę pomocy lub asystowania przy realizacji codziennych zadań. Niezwykle ważny przy świadczeniu usług opiekuńczych jest aspekt psychologiczny. Czasami dla samotnie mieszkających seniorów ważniejszy jest wspólnie spędzony czas i zwykła rozmowa, niż wykonanie danego zadania.
Pytanie: Jaka jest optymalna długość trwania grantów i czy warto wprowadzić częściową, niewielką odpłatność ponoszoną przez odbiorców w trakcie realizacji projektu?
Długość grantu uzależniona jest od jego „zawartości”. Jeśli grant będzie polegał na wysłaniu określonej ilości dzieci na turnus rehabilitacyjny, to czas jego trwania będzie dość krótki. Natomiast byłoby bardziej pożądane, aby czas trwania grantu opartego na świadczeniu usług opiekuńczych i wytchnieniowych był dłuższy nawet do 2 lat.
Natomiast idea wprowadzenia częściowej odpłatności za udział w grancie jest zasadna, jednak może wprowadzić wśród odbiorców błędne, odstraszające skojarzenie, że skoro usługa jest płatna, to z pewnością mnie na nią nie stać. Dlatego chcąc wprowadzić taki element do grantu należy zaplanować odpowiednią akcję informacyjną i promocyjną. Również osoby o wyższych dochodach, przy prowadzeniu obecnej polityki senioralnej przez gminy i GOP-sy, mogą od razu założyć, że dany projekt nie jest dla nich.
Pytanie: Czy w ramach oceny projektu grantowego należałoby dodatkowo punktować takich wnioskodawców (NGO), którzy chcą zrealizować grant na obszarze więcej niż jednej gminy członkowskiej LGD?
Tak, gdyż są gminy, w których nie działa żadne aktywne stowarzyszenie oferujące usługi społeczne mieszkańcom, dlatego jest to nisza do wykorzystania przez inne, prężniej działające NGO.
Pytanie: Czy w ramach oceny grantu należałoby dodatkowo punktować takie projekty, które zakładały by nie tylko świadczenie usług społecznych, ale również przeszkolenie minimum 1 osoby na opiekuna lub asystenta usług społecznych?
Zdecydowanie jest to bardzo dobry pomysł, gdyż zapotrzebowanie na rynku usług dla osób chorych, niepełnosprawnych i starszych będzie stale rosnąć, i powinniśmy już teraz wspomóc kształcenie kadry osób, które te usługi będą mogły świadczyć. Szczególnie na obszarach wiejskich, oddalonych od dużych miast jest to duży problem, który będzie się powiększał.
Pytanie: Czy w ramach oceny grantu należałoby dodatkowo punktować wnioskodawców (NGO) zarejestrowane i działające na obszarze LGD?
Tak, gdyż te organizacje najlepiej znają rynek i najłatwiej jest im dotrzeć z ofertą do odbiorców. Ale również dodatkowo można punktować organizacje działające na obszarze sąsiadującym z LGD, a w szczególności w miastach powiatowych: Wejherowie i Lęborku. NGO działające w miastach powiatowych często dysponują wiedzą, środkami i doświadczeniem w realizacji usług społecznych i wystarczyłoby je jedynie zachęcić do rozszerzenia swojej działalności o gminy wiejskie powiatów.
Pytanie: Czy na obszarze LGD jest potrzeba otwarcia wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego i wspomagającego codzienne życie osób starszych (np. sprzętu elektronicznego i komputerowego przystosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych)?
Obecnie taka wypożyczalnia prowadzona przez PFRON znajduje się w Nowym Dworze Gdańskim. Jest pomysł, aby filię tego ośrodka otworzyć w Słupsku, ale nie podano dokładnej daty. Również lokalne hospicja prowadzą wypożyczalnię niektórych sprzętów (np. łóżek, materacy odleżynowych itp.), ale zapotrzebowanie jest dość duże. Wiele osób i rodzin samotnie boryka się z problemem braku specjalistycznego sprzętu (zakup jest bardzo drogi) i nie wiedzą gdzie mogą zwrócić się o pomoc.
Pytanie: Gdzie na obszarze/ w pobliżu realizowana jest hippoterapia?
Ośrodek hippoterpia ROHAN Reda Pieleszewo
Stajnia Migdałek Gowino
Powyższe informacje i sugestie były niezwykle pomocne do opracowania LSR 2021-2027. Dziękujemy uczestnikom za podzielenie się swoją wiedzą i doświadczeniem oraz za poświęcony nam czas.
